Trí tuệ nhân tạo (AI) đã tạo ra tác động lớn trong vô số ngành công nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe sau thời kỳ dịch bệnh Covid-19. Xu hướng công nghệ này đã từng là giấc mơ, nhưng nó đang dần được hiện thực hóa.

Sự ra đời và phát triển của công nghệ AI (Artificial Intelligence) mang đến những ứng dụng trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày, theo cách mà chúng ta chưa bao giờ tưởng tượng được. Cùng lúc đó, việc sử dụng AI trong chăm sóc sức khỏe đang thay đổi hoàn toàn bộ mặt của ngành.

Có ý kiến cho rằng, hệ thống AI và máy học (ML - Machine learning) sẽ đảm nhận công việc của chuyên gia trong những năm tới. Thực tế, mặc dù công nghệ này đang hỗ trợ đắc lực trong rất nhiều vai trò công việc ở một số ngành như tiếp thị, tài chính, viễn thông,... nhưng nó không làm giảm cơ hội việc làm, không thể thay thế con người hoàn toàn. Trên thực tế, AI đang dẫn đến việc tạo ra một loạt các vị trí công việc mới, những công việc thậm chí không tồn tại vài năm trước đây.

Với riêng lĩnh vực y tế - chăm sóc sức khỏe, AI mang đến những bước phát triển hoàn toàn mới. Hãy cùng tìm hiểu thêm trong bài viết dưới đây.

Vai trò của AI trong chăm sóc sức khỏe

Từ các bệnh mãn tính như ung thư đến công nghệ xét nghiệm, chụp chiếu như X-quang, AI đang được tận dụng để triển khai những phát minh nâng cao độ hiệu quả và chính xác, giúp chăm sóc bệnh nhân và hy vọng tìm ra phương pháp chữa trị cho họ.

AI cung cấp một số lợi thế so với phương pháp phân tích và đưa ra quyết định lâm sàng truyền thống. Thuật toán AI làm cho các hệ thống trở nên chính xác hơn khi chúng hiểu được dữ liệu đào tạo, giúp con người có những hiểu biết sâu sắc chưa từng có về sự thay đổi trong điều trị, chăm sóc, chẩn đoán và kết luận cho bệnh nhân.

Theo báo cáo của Acumen Research, thị trường trí tuệ nhân tạo trong y tế - chăm sóc sức khỏe toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng lên 8 tỷ USD vào năm 2026.

Xem thêm bài viết: Ứng dụng và tác động của công nghệ thông tin trong chăm sóc sức khỏe

1. Chẩn đoán ung thu chính xác

PathAI - một công ty công nghệ tại Hoa Kỳ cung cấp công cụ trí tuệ nhân tạo và học máy hỗ trợ chăm sóc sức khỏe, cho phép bác sĩ, chuyên gia y tế đưa ra chẩn đoán chính xác.

Công cụ AI giúp giảm sai sót trong quá trình chẩn đoán ung thư và cung cấp một loạt kỹ thuật mới cho điều trị y tế cá nhân. Với độ chính xác ngày càng cao, hầu hết bệnh nhân có thể được chăm sóc hoặc chữa khỏi ở những giai đoạn đầu, không gây tử vong và nâng cao cơ hội sống sót cho nhiều người.

2. Chẩn đoán sớm bệnh máu nhiễm mỡ

Trí tuệ nhân tạo được chứng minh là có nhiều lợi ích khi chẩn đoán bệnh liên quan đến máu, thậm chí những bệnh có thể gây tử vong ở giai đoạn đầu. Với sự trợ giúp của kính hiển vi tăng cường AI, bác sĩ hiện có thể quét những chất và vi khuẩn có hại trong mẫu máu, chẳng hạn như Staphylococcus, E. coli,... với tốc độ nhanh hơn nhiều so với quét thủ công.

Các nhà khoa học đã sử dụng hơn 25.000 hình ảnh mẫu máu để máy móc “hiểu” được cách tìm ra vi khuẩn có hại. Trí tuệ nhân tạo cho phép máy móc xác định những vi khuẩn này trong máu và dự đoán sự hiện diện của chúng trong mẫu mới với độ chính xác lên đến 95%, giúp giảm đáng kể tỷ lệ tử vong.

3. Chatbot chăm sóc khách hàng và trợ lý sức khỏe ảo

Chatbot được phát triển bằng cách sử dụng công nghệ như lập trình ngôn ngữ tư duy - NLP (Neuro-linguistic programming), cho phép máy móc phản hồi nhanh chóng khi bệnh nhân đưa ra truy vấn. Chatbot giao tiếp với bệnh nhân về bệnh tật, triệu chứng, thanh toán hóa đơn,... Từ đó giúp giảm tải áp lực công việc đối với chuyên gia y tế, y tá, hộ lý,...

Trợ lý sức khỏe ảo chịu trách nhiệm một số công việc, bao gồm: Trả lời câu hỏi thông thường của bệnh nhân qua cuộc gọi và email, quản lý thông tin y tế riêng tư của bệnh nhân, lên lịch hẹn với bác sĩ, gửi lời nhắc theo dõi tình trạng và cuộc hẹn khám lâm sàng cho bệnh nhân,...

Điều này được tạo ra bằng cách tích hợp các hệ thống với điện toán nhận thức (Cognitive computing), thực tế tăng cường - AR (Augmented reality), cử chỉ cơ thể và lời nói. Đây là một trong những ứng dụng AI hữu ích nhất trong y tế, mang đến trải nghiệm cá nhân hóa cho bệnh nhân về mặt quản lý, chăm sóc sức khỏe và giải quyết truy vấn của họ. Người bệnh giảm tần suất đến bệnh viện, mang lại lợi ích cho cả bệnh nhân, chuyên gia y và cơ sở khám chữa bệnh.

Bệnh nhân nhận được phản hồi nhanh chóng nhờ chatbot AI - Ảnh: Internet

4. Điều trị bệnh hiếm gặp

BERG là một nền tảng công nghệ sinh học giai đoạn lâm sàng dựa trên AI, hoạt động dựa trên việc lập bản đồ bệnh lý để tăng tốc độ tìm kiếm và tạo ra thuốc, vắc-xin đột phá tiên tiến, thay đổi cách tiếp cận chăm sóc sức khỏe, cho phép chuyên gia y tế tạo ra các sản phẩm mạnh mẽ, hỗ trợ bệnh nhân chiến đấu với căn bệnh hiếm gặp.

BERG cũng có những khám phá mới trong điều trị bệnh Parkinson - một chứng rối loạn trong não dẫn đến cứng khớp, run rẩy và khó giữ thăng bằng, phối hợp và đi lại. Triệu chứng của bệnh Parkinson bắt đầu từ từ và trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian, khiến nó trở thành một trong những căn bệnh ám ảnh nhất. BERG sử dụng trí tuệ nhân tạo để kết nối liên kết giữa các chất hóa học trong cơ thể con người mà trước đó chưa được biết đến.

5. Tự động hóa nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe dự phòng

Một vai trò quan trọng khác của trí tuệ nhân tạo và công cụ ứng dụng AI trong chăm sóc sức khỏe là nó tự động hóa nhiều công việc. Điều này giúp con người có thêm thời gian cho những nhiệm vụ quan trọng và cần thiết khác.

Nền tảng dựa trên AI giúp tự động hóa một số quy trình như kiểm tra điều kiện của yêu cầu y tế chưa được xem xét, chuyển dữ liệu y tế cần thiết cho chuyên gia tương ứng,... Những nền tảng này thường được tích hợp với các công cụ và phần mềm hiện có của bệnh viện để nâng cao hiệu quả hoạt động với chi phí hợp lý.

6. Quản lý hồ sơ bệnh án

Chăm sóc sức khỏe là một trong những biên giới dữ liệu lớn (Big data) tiếp theo cần được “thuần hóa”. Dữ liệu quan trọng và giá trị có thể bị thất lạc trong kho dữ liệu khổng lồ, dẫn đến thiệt hại hàng tỷ đô la mỗi năm cho ngành. Khó khăn từ việc kết nối các điểm dữ liệu quan trọng kìm hãm sự phát triển trong chẩn đoán chính xác cũng như nghiên cứu và tạo ra những loại thuốc, dược phẩm mới.

Một số tổ chức trong lĩnh vực y tế - chăm sóc sức khỏe chuyển sang sử dụng AI để ngăn chặn tình trạng “xuất huyết” dữ liệu. AI cho phép họ chia nhỏ, lưu trữ và kết nối dữ liệu cần thiết mà trước đó phải mất nhiều năm để xử lý.

7. Giảm sai sót về liều lượng thuốc

Chỉ một liều thuốc dư thừa cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với cơ thể bệnh nhân. Đó là lý do tại sao bệnh nhân cần dùng đúng liều lượng theo quy định. Với sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo, ngành công nghiệp này có thể giảm tỷ lệ sai sót không đáng có trong quá trình sử dụng thuốc.

8. Phẫu thuật có sự hỗ trợ của robot

Gần đây, phẫu thuật có sự hỗ trợ của rô bốt đã trở nên phổ biến. Một số bệnh viện trên thế giới đang triển khai robot hỗ trợ hoàn thành các nhiệm vụ đòi hỏi độ chính xác, khả năng kiểm soát và tính linh hoạt.

Rô bốt tích hợp với cánh tay cơ học, máy ảnh và dụng cụ phẫu thuật cần thiết cũng giúp nâng cao kiến ​​thức, kỹ năng và kinh nghiệm của bác sĩ, tạo ra một hình thức phẫu thuật mới. Bác sĩ phẫu thuật có thể ngồi vào máy tính và điều khiển cánh tay cơ học của rô-bốt, trong khi rô-bốt cung cấp chế độ xem 3 chiều, phóng to vị trí phẫu thuật mà họ không thể nhìn bằng mắt thường.

Các ca phẫu thuật được hỗ trợ bởi robot do AI triển khai có ít biến chứng hơn, bệnh nhân ít đau đớn hơn tương đối và tốc độ hồi phục nhanh hơn.

Robot AI ứng dụng trong phẫu thuật mang lại nhiều lợi ích - Ảnh: Internet

9. Chẩn đoán hình ảnh tự động

Ứng dụng AI giúp dễ dàng giải mã hình ảnh để tiến hành phân tích. Sử dụng công nghệ và chương trình học sâu (Deep learning), những hệ thống AI này tự trang bị cho mình thuật toán giúp đọc nhanh hơn các hình ảnh phức tạp, bao gồm cả những hình ảnh từ chụp CT và MRI.

Hệ thống chẩn đoán hình ảnh tự động giúp cải thiện hiệu suất cho bác sĩ, giúp chẩn đoán bệnh chính xác hơn. Bên cạnh đó, nó còn là một công cụ quan trọng, giải quyết tình trạng thiếu bác sĩ X-quang và một số vị trí chuyên môn khác ở bệnh viện, phòng khám. AI đã đạt được những tiến bộ to lớn trong chẩn đoán hình ảnh y tế những năm qua.

10. Phát triển thuốc mới

Nghiên cứu, thử nghiệm thuốc thường cần đến nhiều thời gian và tiền bạc. Lợi ích của công nghệ trí tuệ nhân tạo trong trường hợp này cho phép chuyên gia quét những loại thuốc đã có và sử dụng chúng để thiết kế lại thuốc, giúp rút ngắn quá trình, đồng thời tiết kiệm chi phí hơn.

11. Tham gia thử nghiệm lâm sàng

Trong thử nghiệm lâm sàng, một lượng lớn dữ liệu cần được thu thập và sắp xếp để đúc kết lý thuyết đúng đắn về căn bệnh cụ thể nào đó và cách điều trị. Với sự trợ giúp của ứng dụng AI, cơ sở y tế sẽ có điều kiện thuận lợi để tiếp cận dữ liệu dựa trên kết quả đối với các thử nghiệm lâm sàng tương ứng.

Với những thử nghiệm này, AI cho phép mạng thần kinh dự đoán hoạt tính sinh học và đặc điểm ở từng bệnh nhân. Nền tảng AI hỗ trợ nhà nghiên cứu tìm ra ứng cử viên phù hợp để thử nghiệm thuốc phát triển cho những bệnh lý và rối loạn khác nhau.

Trong những trường hợp này, việc chọn đúng ứng cử viên là điều không thể thiếu và nhờ có AI, ngành chăm sóc sức khỏe đã chứng kiến ​​sự gia tăng thống kê về mức độ thành công của nhiều thử nghiệm lâm sàng với tốc độ nhanh hơn và chỉ cần đầu tư ít hơn.

12. Cải thiện khả năng tiếp cận chăm sóc sức khỏe

Trí tuệ nhân tạo đã dẫn đến sự phát triển của một số phần mềm y tế cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tương tác và tùy chỉnh như đặt hẹn khám bất cứ lúc nào, kết nối với bác sĩ từ xa,... Bệnh nhân dễ dàng tiếp cận với chuyên gia và cơ sở khám chữa bệnh. Với những vấn đề nhỏ, bệnh nhân sẽ tự động được chatbot đề nghị dùng loại thuốc tương ứng và nếu cần phải đi khám, bệnh nhân cũng được đề xuất thăm khám với bác sĩ phù hợp.

Bệnh nhân dễ dàng tiếp cận dịch vụ khám chữa bệnh qua thiết bị thông minh - Ảnh: Internet

Lợi ích của trí tuệ nhân tạo trong y học có rất nhiều, đi cùng với đó là những nhược điểm cần khắc phục. Nhưng có thể khẳng định, những ứng dụng AI đã mang đến sự thay đổi và bước tiến bộ vượt bậc cho ngành chăm sóc sức khỏe.